امیر المؤمنین، علیه السلام به کمیل فرمود: «انّ هذه القلوب اوعیة فخیرها أوعاها» فرمود: این دلها ظرفها هستند، هر دلى که گنجایش و ظرفیت آن بیشتر است او بهتر است.
این کلام امام، یک ترازوى انسان‏ سنج است، چنانکه معروض داشته‏ ایم، هر میزانى با موزون خود (یعنى متاع و آنچه که بدان سنجیده مى‏ شود) مناسبتى دارد، با ترازوى زنبیلى که نمى‏ شود حرارت هوا را سنجید، هرچیز به مناسبت خودش ترازوئى دارد، انسان کامل براى انسانهاى دیگر میزان است. امام صادق علیه السلام فرمود: «نحن‏ الموازین‏ القسط» (1) ما ترازوهای قسط الهی برای سنجش انسان هستیم.

توضیح:
میزان وزن و ارزش هر شیئی متناسب با همان شیء است، نمیشود با ترازوی ساده دمای هوا را سنجش کرد، همینطور نمی شود انسانیت انسان را با اینگونه ترازوهای مادی سنجید، زیرا انسان منحصر در جسم نیست، لذا امام صادق فرمود: ما ترازو های انسان سنج هستیم، هر چه به ما نزدیک تر شدید، انسان ترید و وزن و ارزش شما بیشتر است. اما افرادی که از جنبه انسانی خوب بار نیامده اند، مورد خطاب قرآن قرار میگیرند که : "فلا نقیم لهم یوم القیامه وزنا"(2) ( روز قیامت براى آنها وزن و ارزشى نخواهیم نهاد).

پی نوشت:

1. مجموعه مقالات علامه حسن زاده آملی، صفحه 138

2. سوره کهف، آیه 105