عرفان و حكمت متعاليه

موضوع این کتاب بر این هست که قرآن وعرفان وبرهان ازهم جدايى ندارند.

بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله الذى هدانا سواء السبيل اين رساله وجيز وعزيز در مسئله اختيار و جبر و قدر به فارسى شيوا و رسا، و قلم دانا و تواناى علامه بزرگوار و عارف نامدار جناب محمد دهدار قدس سره، به نام قضا و قدر محمد دهدار است.

نسخه اى از آن در تصرف  اين حقير [حسن حسن زاده آملى] است كه چون آن را در موضوع خود بسيار سودمند و ارزشمند يافته است  و تا آنجا كه آگاهى دارد در دست  طبع و نشر قرار نگرفته است، با تصحيح و تعليقاتى بر آن به پيشگاه مبارك ارباب علم اهدا مى گردد.

صاحب رساله و فرزند ارجمندش محمود متخلص به عيانى و معروف  به دهدار هر دو از دانشمندان بزرگ  عالم اسلام هستند.

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم

سپاس و ستايش ذو الجلال و الإكرام را كه آدم را يگانه نگارخانه حسن صورت خود آفريده است، و قرآن دل‏آرا را جلاى جان و روان وى نهاده است.

درود و نيايش بر فرستادگانش بويژه بر ختم آنان محمّد مصطفى و دودمانش كه از جمال نفس مكتفى خود، سرخيل خوبانند؛ و از كمال عقل مستفاد خود، قافله سالار آدميان و انسان العين عين انسانند؛ و هم بر همه كسانى كه همراه و پيرو آنند.

و بعد همى گويد بنده اميدوار به خداى متعالى حسن حسن‏زاده آملى كه اين دفتر معانى به نام‏ «گنجينه گوهر روان» آكنده از برهان تجرّد گوهر روان است كه به ساليانى دراز در اثناى تدريس معارف از نوشته‏هاى پيشينيان يافته‏ايم، و در آن به رشته نظم و نضد خاص گرد آورده ‏ايم، و بسى غرر و درر و غوالى لآلى بر آن افزوده‏ايم، و بر يك مقدمه و چهار فصل و يك خاتمه، خاتمه داده ‏ايم، و بر جمعى از نفوس شيّقه و شيفته به كمال در آمل مازندران كه از دوستان صاحبدل و فاضل اين راجى به رحمت بارى تعالى‏ اند تدريس و القاء و املاء كرده ‏ايم.

ستايش خداى يكتا را كه بهترين و نيكوترين اسماء از آن اوست  , و متكلم به كلمات  غير متناهى بودن در شان اوست  . درود فراوان بيكران بر برگزيدگانش كه نامهاى بزرگ  اويند , بويژه بر بزرگترين ايشان كه احمد و محمد و محمود است  , و بر آل او كه خزائن حكم اسماء و صفات  ربوبى اند , و بر همه پيروان رستگار و بزرگوار آنان كه از حروف  عاليات  الهى اند . و بعد نقطه اى از كتاب  تكوين , و نكته اى از دفتر تدوين : حسن حسن زاده آملى , همى گويد كه اين رساله به عدد درهاى بهشت  در هشت  باب  از توقيفيت  اسماى آلهى سخن مى گويد . آن را در تابستان هزار و سيصد و پنجاه و سه هجرى شمسى در آمل كه با جمعى پريشان حلقه ذكر و جلسه انس و محفل درس و معقل قدس داشته بود , روزانه تصنيف  و شبانه تدريس مى كرد . و اينك  كه زمستان هزار و سيصد و شصت  و نه هجرى شمسى است  به شيوه اى كه در پيش روى خواننده گرامى است  تنظيم و كراسه اى به عنوان يادنامه جاويد به حضور والاى شهيد سعيد فاضل بسيار گرانقدر رشيد سيد حسن شاهچراغى دامغانى رحمة الله عليه تقديم مى دارد .

اميد است  كه مورد پسند ارباب  بينش و اصحاب  دانش واقع افتد , و نگارنده را اثرى پايدار به يادگار بماند .

نظر مبارك  حضرت  آية الله علامه استاد حسن زاده آملى (قذس الله نفسه الزکیه) مبنى بر تأييد ترجمه كتاب  حاضر

بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله رب  العالمين

قوله سبحانه :  انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون

بسيار مايه ابتهاج داعى است  كه وجيزه[ فصل الخطاب  فى اثبات  عدم تحريف  كتاب  رب  الارباب] مورد قبول ارباب  دانش و اصحاب  بينش واقع شده است  , و اينكه به قلم رسا و شيواى روحانى گرانقدر حجة الاسلام جناب  آقاى محمدى شاهرودى دامت  بركاته الوافرة به پارسى ترجمه شده است تا فائده آن عام و بهره از آن تام بوده باشد . و به همت  والاى مدير محترم انتشارات  قيام قم حضرت  آقاى اصلانى زيد عزه العالى از هر حيث بسيار مرغوب  و مطلوب  و پسنديده و خوب  به حليت  طبع متحلى و متجلى شده است  . اميد است  كه در اصل قويم عدم تحريف  منطق صمدانى أعنى قرآن عظيم الشأن ربانى اثرى جاودانى بغايت  مفيد افتد , و مرضى خداوند متعال بوده باشد . قوله تعالى شأنه :  انا لا نضيع اجر من احسن عملا .
قم حسن حسن زاده آملى 14 شعبان المعظم 1413 هق = 27 / 11 / 1371 هش

إن أول الادراكات  على الاطلاق و أوضحها هو ادراك  الانسان نفسه , فليفرض واحد منا أنه خلق كاملا دفعة فى هواء طلق لا يدرك  شيئا من أعضائه و الخارج عنه , فهو حينئذ لا يغفل عن ذاته و قد غفل عن غيرها . و أيضا انت  لا تغفل عن ذاتك  أبدا , و ما من جزء من أجزاء بدنك  إلا و تنساه أحيانا , فانت  انت  .

الحمد الله رب  العالمين , اين صد كلمه صد دانه در يك  دانه است  براى خاطر عاطر آن عزيزى كه شقائق اعتلاى به دوره معرفت  نفس است  , از قلم اين كمترين : حسن حسن آزاده آملى , به رشته نوشته در آمده است  كه اگر مورد پسند افتد او را بسند است  .

«اِقْرَأ باسْمِ ربِّكَ الّذي خَلَق، خَلَقَ الإنسان مِنْ عَلَقٍ، اِقْرأ وربُّك الأَكْرَمُ، الّذي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ، علَّم الإنسان ما لَمْ يَعْلَمْ» فَالحَمدُ وَالثَّناءُ لِمَن كَثَّفَ اللَّطِيفَ وَلَطَّفَ الكَثِيفَ في صُنْعِ آدم والعالَم، فَأَتْقَنَ، وأَبْرَمَ، وأَحْسَنَ، وَأحْكَمَ.

والصَّلاةُ والسَّلامُ عَلي أَئمَّةِ الأُمَم، الخازِنينَ كرائمَ الكَلِمِ مِنْ أَنْوارِ القِدَمِ،

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمدلله رب  العالمين و الصلوه و السلام على جميع الانبياء و المرسلين سيما على خاتمهم سيدنا محمد و آله الطاهرين ثم الصلوه و السلام علينا و على عبادالله الصالحين .

اين كنگره بزرگ  فرهنگى و اين محفل عظيم روحانى و معنوى به پاس تجليل از مقام شامخ علم و تقوى , در دومين سال از رحلت  عالم ربانى شرف  الدين و فخر الاسلام مفسر كبير قرآن كريم آيه الله علامه طباطبائى افاض الله تعالى علينا من بركات  انفاسه القدسيه , از بلند انديشى ذوات  محترم مؤسسه مطالعات  و تحقيقات  فرهنگى اسلامى تشكيل شده است  . مرجو آنكه از بركات  معنوى اينگونه محافل , نفوس مستعده در مسير تكامل انسانى به كمال مطلوب  خودشان كه سعادت  ابدى است  نائل آيند . موضوع گفتار ما[ ( عرفان و حكمت  متعاليه](  است  كه قسمتى از كار علمى و فكرى خود را كه از چندين سال پيش شروع كرده ايم و تاكنون بدان اشتغال داريم به محضر شريف  ارباب  دانش و بينش تقديم مى داريم . در حدود دوازده سال پيش , اين فكر به ما روى آورده است 

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم‏

الحمد للّه ربّ العالمين‏

و الصّلوة و السّلام على خاتم النبيّين محمّد المصطفى و آله المعصومين و على جميع الأنبياء و المرسلين و عباد اللّه الصّالحين.

اين اثر سامى و نامى رساله گرانقدرى به نام «مثل نوري إلهى» است كه از قلم اين خدوم علم حسن حسن‏زاده آملى- ايّده اللّه سبحانه بإلقاءاته السبّوحيّه- به محضر مبارك ارباب عقول و طالبان معارف إلهى- دامت بركاتهم الوافرة- تقديم مى‏گردد؛ كلّا إنّ كتاب الأبرار لفي علّيّين و ما أدريك ما علّيون كتاب مرقوم يشهده المقرّبون.

در اين اثر قيّم و قويم، نقل آراء و اقوال اعاظم و اكابر علوم، و مشايخ و اساطين معارف در بيان موضوع رساله أعنى «مثل نورى إلهى» آورده مى‏شود كه در حقيقت أهل تحقيق و تدقيق را مأدبه‏اى مشحون از انواع نعم روحانى و عقلانى است‏ «وَ فِي ذلِكَ فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسُونَ».

رساله فارسی

قرآنى , عرفانى , رياضى , طبى , فقهى

اخلاقى , فلكى , حكمى

قطب  مغناطيسى و قطب  جغرافيائى زمين

دروس هيئت‏ و ديگر رشته هاى رياضى‏ آية الله حسن زاده آملى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ الحمد للّه رب العالمين‏

ثناؤك يا من لا يقدّر ارتفاع كعبة جلاله بمقاييس الحواسّ و العقول.

و لقاءك يا من لا يتطرق الى سمت قبلة وصاله، الانحراف و العدول.

خير الأثر

در

رد جبر و قدر

و

دو رساله ديگر

تعيين سمت  قبله

و تشخيص ظهر حقيقى

مدينه منوره

به اعجاز رسول الله

صلى الله عليه و على آله و سلم

خط مشرق و مغرب  اعتدال

و

و تحصيل سمت  قبله آفاق

از طريق دايره هنديه

علامه حسن زاده آملى

 انه الحق