1- متن طبيعت و سرشت و تاروپود آن در تبدل و جنبش و دگرگوني است که يک آن آرام ندارد، و در عين حرکت طبيعت وحدت و ثبات صورت و جمال و زيبايي هر موجود طبيعي از آغاز تا انجام در تحت تدبير منفرد به جبروت به تجدد امثال محفوظ است.
\r
\r
\r 2- حرکت حبي و تجدد امثال، در مطلق ماسوي الله اعم از مفارق و مقارن (موجودات عالم طبيعت و مافوق آن) چه در قوس نزول و چه در قوس صعود جاري است، به خلاف حرکت جوهري که اختصاص به عالم طبيعت دارد.
\r
\r
\r
\r 3- حرکت جوهري، استکمالي است.
\r
\r
\r
\r 4- سرتاسر هويت وجودي عالم طبيعت با حفظ وحدت اتصالي در حرکت و تغيير طولي استکمالي است و تنها امر ثابت اصل قانون حرکت است.
\r
\r
\r
\r 5- نفوس انساني را بعد از انقطاع از اين نشأه تکامل برزخي است.
\r
\r
\r
\r 6- در قرآن کريم لفظي در معني مجازي بکار نرفته است.  
\r
\r
\r
\r 7- آيات کريمه «يدبر الامر ...» و «تنزل الملائکه...» و «تعرج الملائکه و الروح اليه...» و امثال و نظائر آنها نه بدان وجهي است که مانند نزول و عروج عالم طبيعت با تروّي و طول و امتداد زماني به وقوع مي رسد.
\r
\r
\r
\r 8- وجود مساوق حق است، و حق سبحانه صمد است. و توحيد صمدي بدان گونه است که لسان حجت الله امام هشتم بدان ناطق است: «يا من علي فلا شيء فوقه، يا من دني فلا شيء دونه» يعني يکتاي همه است.
\r
\r
\r
\r 9- از حرکت حبي و تجدد امثال و حرکت جوهري دانسته مي شود که حرکت حيات و وجود است و ما با حرکت و در حرکت و نظام حرکتيم.
\r
\r
\r
\r 10- حقيقت قرآن کلام ايزد است و لفظ کتاب قول نبوّت است و در عين حال الفاظ قرآن وحي اند و معجزه فافهم.
\r
\r
\r
\r 11- اسناد حرکت به واجب تعالي عبارت از فاعليت به معني ايجاد تدريجي و اظهار کمال است.
\r
\r
\r
\r منبع: گشتي در حرکت- علامه حسن زاده آملي 

\r