کلمه يونسيه را با حكمت نفسيه از اين رو مقارن كرده است كه نفس را با يونس عليه السلام شباهت ها است:
کلمه يونسيه را با حكمت نفسيه از اين رو مقارن كرده است كه نفس را با يونس عليه السلام شباهت ها است: چنانكه خداوند يونس را در دريا به حوت مبتلا كرد نفس را به تعلق در جسم مبتلا نموده است و چنانكه يونس را در ظلمات ندا كرد كه: لا اله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين و خداوند در حق او فرمود: و نجيناه من الغم و كذلك ننجى المؤمنين و همچنين نفس در عين ظلمات طبيعت و بحر هيولانى و جسم ظلمانى به رب خود توجه نموده است ، پس وحدانيت و فردانيت حق براى او منكشف شده است و به آن اقرار نموده است و به عجز و قصور خود اعتراف كرده است، پس خداوند او را از مهالك طبيعت نجات داده و در انوار شريعت و طريقت و حقيقت داخل نموده است كه اين سه در مقابل آن ظلمات ثلاث كه ظلمات طبيعت و بحر هيولانى و جسم ظلمانى مى باشند مقابله كرده است. حديث رسول الله صلى الله عليه و اله و سلم است كه: الشريعه اقوالى، و الطريقه افعالى و الحقيقه احوالى و خداوند به نفس ناطقه نعيم روحانى را در عين جحيم جسمانى روزى كرده است.
و نيز مقارنه كلمه يونسى با حكمت نفسى از مناسبات ديگر بين نفس و يونس است كه حوت رحم، نطفه مشتمل بر روحانيت نفسى كه انوار آن مجرد است را مى بلعد و در ظلمات ثلاثى كه يكى رحم و ديگر مشيمه و ديگر پوست نازكى است كه در آن جنين قرار مى گيرد. و نيز از جهت ديگر مناسباتى كه آن را راسخون در علم مى دانند.
منبع: ممدالهمم
