آن كه در كار حواس و عقل بينديشد هر يك  را جاسوسى در حفظ و بقاى شخص مى يابد ، مثلا شخص غذا مى خواهد ، باصره ديدبانى مى كند و تميز ميان غذا و جز آن مى دهد ، با بار دادن باصره ، همين كه دست  بدان رسيد لامسه بار نمى دهد كه داغ است  ، غذاى ديگر را بار داده است  كه معتدل است  ، تا خواهد به دهان برساند جاسوس ديگر به نام شامه دربان است  و اجازه نمى دهد كه بدبو است  ، غذاى ديگر را اجازه داده است  كه بوى مناسب  دارد ، تا بدهان گذاشت  در آنجا جاسوس ديگر به نام ذائقه نشسته است  ، و اجازه نمى دهد كه بسيار تلخ است  ، غذاى ديگر را اجازه داد كه شايسته است  ، اگر حيوان باشد مى خورد ، اما اگر انسان باشد يك  جاسوس ديگر غيبى بنام عقل دارد و مى گويد :

هيچ يك  از آن جاسوسها در كار خود خيانت  نكرده اند كه اجازه داده اند ، اين غذا براى تن گوارا است  ، ولكن تو انسانى ، شيئيت  تو صورت  فعليتى و حقيقتى به نام روح است  كه اين كالبد سايه اى از آن است  ، و اين جواسيس همه سد نه او و از شئون اويند ، اين غذا شبهه ناك  است  ، غصبى است  ، مال يتيم است  ، زنهار و دو صد زنها نخورد كه براى روحت  ناگوار است  ، اين غذاى حرام با آن چنان كند كه هزاران بار به توان هزاران بار بدتر از خوراك  نامناسب  با تن .

منبع:صد کلمه در معرفت نفس علامه حسن زاده آملی ؛ کلمه ۸۳